donderdag 30 juli 2015

GRENS VAN KRANKZINNIGHEID

DE GESCHIEDENIS VAN DE WAANZIN


Bovenstaande grafiek hangt in het Museum Dr. Guislain in Gent.
Dr. Guislain zorgde voor een ommekeer in de behandeling van de moderne psychiatrie.
Samen met  Priester Petrus Jozef Triest stopte hij de barbaarse middeleeuwse opsluiting en ketenen van geestesgestoorde in stadspoorten of in het Godshuis van Sint-Jan-ten-Dullen.
Beide heren zetten zich in voor een menswaardige en therapeutische behandeling van psychisch gestoorden.
Priester Triest deed dit vanuit zijn religieuze motieven en met een sterke naastenliefde. 
Een mooie en waardevolle aanvulling vond hij in geneesheer Joseph Guislain.
Hij had immers bekroonde studies op zijn naam staan en zorgde voor een wetenschappelijke-therapeutische benadering van de geestgestoorde zieken.
Geen barbaarse praktijken meer, zoals magie, aderlatingen, duiveluitdrijving en keisnijding!
Het was wel een moeizame overgang van een nog middeleeuwse opsluiting naar een moderne behandeling van psychische gestoorden.
Maar als snel stichtten ze in 1857 samen een modern instituut op voor de verpleging van psychisch gestoorden.
Zo ontstond het Dr. Guislain-instituut, het eerste krankzinnigentehuis in België.

DE EENZAAMHEID VAN DE WAANZIN
Sinds 1986 heeft directeur en huidige conservator Br. Stockman het initiatief genomen om te starten met een museum over de geschiedenis van de psychiatrie.
Het Museum Dr. Guislain, waarin nu een expositie  'Lichtgevoelig' is te zien, wilt op deze manier de psychiatrie onder de aandacht brengen.

LICHTGEVOELIG een fototentoonstelling van indrukwekkende foto's van mensen met psychiatrische of neurologische aandoeningen.
Het is duidelijk dat de opkomst van de fotografie samenvalt  met de leer van psychiatrie. 
Psychiaters en neurologen maken dankbaar gebruik van de fotografie en maken volop foto's van hun patiënten als visueel bewijs voor hun onderzoeken.
Foto's van hysterische vrouwen, mensen in buitenissige uitdossingen en verwrongen uitdrukkingen.


Hartverscheurend om naar deze foto's te kijken. Want deze mensen hebben geen zeggenschap gehad over het publiceren van hun foto's die in medische tijdschriften werden geplaatst.
Foto's die een verschrikkelijke eenzaamheid uitbeelden, die ons diep raken en in feite schaam ik me dat ik hier naar sta te kijken.


ARCHITECTUUR
Heel het gebouw ademt nu nog de sfeer van de 19e eeuw. Ons bezoek ervaren wij levendig doordat er ook bewoners rond wandelen van het nabijgelegen psychiatrisch centrum.
Een psychiatrische patiënt fiets onze kant uit met zijn beer achter op de fiets en maakt een praatje met ons.
Hij glundert als ik hem vertel dat ik zijn tactiek doorheb en dat hij op deze manier ook aandacht krijgt waar hij naar verlangt. Hij wijst naar mij en zegt vrolijk "vooral de aandacht van de vrouwen"!
Deze ontmoeting maakt onze gemoedstoestand gelukkig wat vrolijker na het zien van al de indrukwekkende portretten.


Guislain was een zoon van een architect en wilde een instelling die aan zijn eisen voldeed.
Zodoende tekende hij zelf ontwerpen voor de nieuwe instelling. Stadsarchitect Adolph Pauli realiseerde het Hospice Guislain dan ook in nauwe samenwerking met Guislain.
Guislain wilde niet dat het op een gevangenis leek, hij ontrok b.v. de ijzeren spijlen voor de ramen door geometrische lijnen die niet aan tralies doen denken maar flaterende ramen met hier en daar glas in lood. Hij wilde dat de patiënten zich niet opgesloten voelde.
De gemengde bouwstijl met de vele bogen en galerijen herinnert aan de de voorliefde die Guislain had voor de Romaanse, Byzantijnse en Gotische architectuur.






Doorkijkje naar het badhuis.

Tegenwoordig is een psychiatrische instelling niet meer 'het gekkenhuis' ergens aan de rand van de stad. In de psychiatrie probeert men de patiënt volwaardig deel te laten uitmaken van de maatschappij. Men wilt het uit de taboesfeer halen en bespreekbaar maken, want er is ook nog heel veel onwetendheid over de behandelmethodes van psychische ziektes.
Zelfs door t.v. programma's zoals: 'Anita wordt opgenomen' wilt men de kijker een unieke kijk geven in het leven van een psychiatrische instelling. 


anita


Er verandert niets, zolang wij niet veranderen. 
-Angelika Hoefler-  Duits psychologe

De tentoonstelling lichtgevoelig is nog te zien tot 11 oktober 2015 in Museum Dr Guislain te Gent.


Avro's kunstuur in 2010 te gast in het museum

Geen opmerkingen:

Een reactie posten